RRODO

“RODO W SEKTORZE ŚWIADCZENIA USŁUG ZDROWOTNYCH – PRZETWARZANIE DANYCH WRAŻLIWYCH A NOWE REGULACJE”

  • byadmin
  • 1 lutego 2018
  • 1 minute read
0
Shares
0
0
0
0
Podziel się

Z przyjemnością informuję, że 20.02.2018 roku będę miał przyjemność opowiedzieć o chmurze na konferencji organizowanej przez Centrum Promocji Informatyki. Wydarzenie odbywa się pod hasłem “RODO W SEKTORZE ŚWIADCZENIA USŁUG ZDROWOTNYCH – PRZETWARZANIE DANYCH WRAŻLIWYCH A NOWE REGULACJE”. Wiadomo, teraz do maja wszędzie RODO 😉

Szczegółowy harmonogram konferencji dostępny jest pod adresem: http://konferencja.com.pl/imprezy/2018/medi/index.php. W razie potrzeby posiadam jeszcze jedną miejscówkę na wydarzenie – proszę o kontakt mailowy.

Jeżeli chodzi o mnie to powiem o chmurze i o tym dlaczego nie powinniśmy się jej bać a nawet wręcz przeciwnie. Chmura i jej zastosowanie w placówkach ochrony zdrowia to w ogóle temat związany z moimi dość intensywnymi działaniami w najbliższych miesiącach ale o tym jeszcze będzie czas, żeby napisać.

Jak ktoś doczytał do tego miejsca to wrzucam jeszcze ramowy plan wystąpienia:

Ochrona danych medycznych w systemach chmurowych:

  • przykłady chmur publicznych,
  • chmura a potrzeby podmiotów medycznych,
  • zabezpieczenia danych medycznych w poszczególnych typach chmur,
  • jak to się robi w USA?
  • czy jest czego się bać?

Zapraszam!

0 Shares:
Share 0
Tweet 0
Pin it 0

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

— Previous article

Czy wdrożenie RODO to zadanie IT?

Next article —

Chmura w praktyce część 2 - bezpieczeństwo danych w chmurze (na przykładzie SQL databases w Azure)

You May Also Like
Read More
  • 9 minute read
CChmura

Chmura w praktyce – część 1 – VPN

Podziel się

Na wstępnie chciałbym zaznaczyć, że żaden z moich wpisów nie jest wpisem sponsorowanym. Mam zamiar pokazywać tutaj różne produkty, ich wady i zalety. Nie będę ukrywał, że najczęściej będą to produkty, które sam wdrażam klientom – ale to chyba dobrze, bo na ich temat mam większą wiedzę. Mnogość rozwiązań w każdym temacie zmusza do skupienia się na czymś bo inaczej nie będę w stanie nic konkretnego pokazać. Przygodę z chmurą publiczną chciałbym zatem rozpocząć od rozwiązania Microsoftu – Azure. Dlaczego? Bo sam ją teraz testuje. W miarę wolnego czasu chętnie skupię się na innych rozwiązaniach, mogę też pokusić się o porównanie. W tym momencie jednak moim celem jest pokazanie na przykładzie tego, w jaki sposób usługi chmurowe mogą przyczynić się do usprawnienia pracy i zwiększenia bezpieczeństwa danych w placówce medycznej. Zaczynajmy zatem swoją przygodę z chmurą!

We wpisie “Co to jest chmura i czy może nam się przydać?” opowiedziałem (nic odkrywczego) o rodzajach chmury i sposobach jej wykorzystania. Zakładajmy zatem szybko konto i logujmy się do swojej chmury aby zobaczyć jak to wygląda w praktyce. Microsoft daje nam 170 euro i 30 dni na zabawę. Po tym czasie możemy korzystać z zasobów darmowych przez kolejny rok. W szczególnych przypadkach z pomocą resselera (np. mnie) można bez problemu testową usługę przedłużyć. Albo założyć nowe konto testowe 😉 Z minusów – w celach aktywacyjnych trzeba podać dane swojej karty kredytowej. Też się krzywiłem ale spokojnie, nic bez naszej wiedzy z konta nie ma prawa zostać zabrane i tak się nie stanie.

Pierwsze logowanie

Żeby zalogować się do usługi musimy  mieć swoje konto w MS. Wejdźmy najpierw na stronę https://azure.microsoft.com/pl-pl/free/ (tutaj można przeczytać więcej info o możliwościach testów) a następnie “Rozpocznij bezpłatnie”. Zostaniemy przekierowani na stronę logowania MS i jeżeli mamy konto wystarczy się zalogować. Jeżeli nie – musimy przejść do rejestracji nowego konta.

Możemy wybrać dwie metody weryfikacji konta – albo telefonicznie albo mailowo. Na wybrane medium przyjdzie nam hasło, które będziemy musieli wpisać potwierdzając, że to nasze. Później jeszcze tylko captcha (przepisanie tekstu z obrazka) i wypełnienie formularzy z danymi:

Na tym etapie musimy podać numer telefonu a następnie wybrać rodzaj weryfikacji (sms lub telefon):

Później zostają już (tylko) dane karty:

zatwierdzenie umowy licencyjnej i jesteśmy w domu.

Następnie po przekierowaniu, lub po wejściu na stronę https://portal.azure.com jesteśmy po raz pierwszy w swoich zasobach chmurowych. Oczom naszym ukaże się dashboard:

Proponuję poklikać tutaj z 10 minut i wiele rzeczy stanie się jasne. Możliwości dopasowania do swoich potrzeb są ogromne – zarówno pod kątem wyglądu jak i elementów wyświetlanych. W miarę dodawania nowych usług nasza strona główna będzie ewoluowała – musimy się po prostu tego nauczyć. Praca tutaj jest w miarę intuicyjna i przyjemna. Jak czegoś nie wiemy – Google wie wszystko a MS dokumentację ma.

Jak widzicie przeklikanie wszystkich usług graniczy z cudem. Tyle tego jest a do tego cały czas dodawane są kolejne. Warto też zaznaczyć, że w Azure nie są dostepne usługi Office365 – czyli popularnego pakietu do tworzenia i zarządzania dokumentami w chmurze. To odrębny i wbrew pozorom również bardzo rozbudowany temat.

Tworzenie VPN Point-to-Site do chmury

Długo zastanawiałem się od czego zacząć. Zdecydowałem, że zacznę od końca. Utworzymy sobie (jeden z wielu możliwych do utworzenia) szyfrowany kanał komunikacji pojedynczej stacji roboczej (czy serwera, to bez znaczenia) do naszej instancji chmurowej a konkretniej – do jednej z nowo utworzonych sieci wirtualnych. W tej sieci na dalszym etapie będziemy mogli tworzyć sobie maszyny wirtualne czy inne usługi do których będziemy chcieli mieć dostęp z poziomu komputerów w placówce. Jeżeli chodzi o pytania dotyczące bezpieczeństwa (bezpieczeństwo to raz a RODO dwa :)) to już  odpowiadam. Połączenia w tym modelu są szyfrowane na dwa sposoby:

  • Secure Socket Tunelling Protocol (SSTP) – używany głównie w systemach Windows protokół przenoszący ramki PPP (te, które odpowiadają za komunikację w modelu Point-to-Point i w naszym przypadku za Point-to-Site) poprzez bezpieczny kanał szyfrowania Transport Layer Security (TLS) i jego poprzednika – Secure Socket Layer (SSL)
  • Internet Key Exchange version 2 (IKEv2) – protokół transmisji danych poprzez protokół IpSec.

Opis działania tych protokołów jest tutaj zbędny. Proponuję po prostu przyjąć, że połączenie to jest bezpieczne na nasze potrzeby. W przypadkach szczególnych trzeba sytuację analizować i dopasowywać do szczególnych potrzeb a tutaj pole do popisu jest.

Aktualnie możliwe jest połączenie z następujących systemów operacyjnych:

  • Windows 7 (32-bit and 64-bit)
  • Windows Server 2008 R2 (64-bit only)
  • Windows 8 (32-bit and 64-bit)
  • Windows 8.1 (32-bit and 64-bit)
  • Windows Server 2012 (64-bit only)
  • Windows Server 2012 R2 (64-bit only)
  • Windows Server 2016 (64-bit only)
  • Windows 10
  • OSX version 10.11 for Mac (El Capitan)
  • macOS version 10.12 for Mac (Sierra) .

Samych usług VPN Microsoft ma co najmniej kilka. Prawie każdą z konfiguracji możemy zrobić na różne sposoby (np. wyklikując lub korzystając z linii komend PowerShella). Więcej o tych sposobach a także o możliwościach konkretnych modeli a także o tym jak dany model połączenia skonfigurować można przeczytać tutaj: https://docs.microsoft.com/en-us/azure/vpn-gateway/vpn-gateway-plan-design . Jeżeli chodzi natomiast o pełną konfigurację tego co przestawiłem poniżej to wersję oficjalną na której bardzo mocno bazowałem znajdziecie pod tym adresem .

Dodawanie sieci wirtualnej i bramy dla VPN

Wejdźmy na Marketplace i wpiszmy “Virtual Network”. Zaznaczmy żądaną opcję , “deployment model” wybierzmy “Resource Manager”.

Wypełnijmy pola formularza w następujący sposób (subscription mamy do wyboru tylko Free Trial):

Czyli tworzymy wirtualną sieć o nazwie VNet1 (192.168.0.0 – 192.168.255.255) z podsiecią FrontEnd dla naszej infrastruktury (192.168.1.0 – 192.168.1.255). Następnie musimy stworzyć w naszej sieci wirtualnej  podsieć dla bramy domyślnej – klikjijmy na +Gateway subnet dla naszej podsieci. w ustawieniach sieci:

i podajmy jakąś wolną podsieć z zakresu naszej sieci. Niech to będzie 192.168.200.0/24:

Teraz stwórzmy wirtualną bramę dla swojej usługi. W znanym już menu +New wpiszmy “Virtual network gateway”. Uzupełnijmy pola wybierając i wpisując następujące ustawienia (subscription to oczywiście Free Trial):

W tym miejscu musimy się chociaż na chwilę zatrzymać. Jeżeli chodzi o Gateway type  to jak się domyślamy rodzaje bram. Te rodzaje różnią się od siebie (w skrócie) gwarantowanym transferem oraz ilościom kanałów, które można utworzyć a co za tym idzie ceną. Więcej informacji na temat cen i sposobów rozliczania dostępne jest tutaj . Jeżeli chodzi o standardowe wykorzystanie naszego VPNa – do połączeń dla użytkowników wybieramy po prostu VPN i odpowiedni typ i SKU (który mówi o cenie, transferze oraz ilości tuneli). W przypadku gdybyśmy potrzebowali większego transferu – na przykład chcąc robić migrację większej ilości danych przez narzędzie, lub jakieś mechanizmy backupu itp. ExpressRoute pozwala korzystać z bardziej zaawansowanych protokołów WAN niż zwykły Internet (np. MPLS) i osiągać transery do 10 Gbps. To już kwestia indywidualnych potrzeb, w każdym razie warto zapamiętać, że w przypadku gdy ktoś nie ma pewności czy wybrać chmurę ze względu  na potrzebę zapewniania stabilności i szybkości transferu to nie ma się o co martwić. Zawsze zrobi się tak, jak będzie trzeba . Więcej info o samym ExpressRoute znajdziecie tutaj .

Idąc dalej w konfiguracji wybierzmy naszą wirtualną sieć oraz kliknijmy w Create public IP adress i tam wybierzmy ustawienia Basic:

Następnie dajemy Create i rozpoczyna się proces tworzenia naszej bramy VPN.

Certyfikaty

Już sporo za nami – mamy utworzoną podsieć dla naszego środowiska z którym będziemy chcieli się łączyć, utworzyliśmy dla niego bramę domyślną. Teraz musimy zająć się certyfikatami. To zadanie musimy wykonać w dwóch etapach – po pierwsze wygenerować nasz główny certyfikat, który będzie miał za zadanie pilnować od strony platformy Azure naszych połączeń a następnie wygenerować certyfikat/certyfikaty dla klientów.

Zadania te możemy wykonać na dwa sposoby. Albo na jakimkolwiek PC z systemem operacyjnym Windows 10 (w przypadku gdy takowego nie mamy możemy na tą potrzebę utworzyć sobie na naszym koncie wirtualną maszynę na naszym Azure – ja tak zrobiłem) lub skorzystać z narzędzia MakeCert.

Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo to nasze certyfikaty są oparte o algorytm hashujący sha256 a klucze zaszyfrowane są w schemacie Base64. Certyfikaty zapisane są w standardzie X.509 .

Procedura generowania została krok po kroku opisana tutaj i nie ma sensu jej powielać. W przypadku gdyby ktoś miał jakieś konkretne pytania zapraszam do ich zadawania. Jeżeli przejdziecie krok po kroku procedurę wszystko się uda.

Dokończenie konfiguracji na bramie domyślnej

Mając certyfikat główny możemy do dodać do konfiguracji naszej bramy.  W tym celu przechodzimy do jej konfiguracji – do zakładki Point-to-site Configuration:

Tam po pierwsze wpisujemy adres puli prywatnej dla bramy (adresy z tej puli będą dostawać komputery klientów i z tej sieci będzie routing do naszej sieci wirtualnej):

Następnie wybierzmy typy tuneli (opisane wcześniej) oraz nasz authentication type:

i kopiując nasz wygenerowany wcześniej root cert ze zwykłego notatnika:

nadajmy mu nazwę Rootcert1 i wklejmy go do konfiguracji bramy:

Instalacja certyfikatów u klientów

Teraz wystarczy wygenerowane wcześniej certyfikaty zainstalować u klientów. Dla Windows i Mac procedura opisana jest tutaj . Jest to dodawanie certyfikatów standardowe dla wszystkich usług i pewnie nie raz tak robiliśmy. Generowanie certyfikatów (jakby ktoś przeoczył) dostępne jest tutaj w sekcji na samym dole – Export a client certificate .

Pobieranie, konfiguracja i test klienta VPN

Sprowadza się to do ściągnięcia instalki z konfiguracji bramy (Download VPN Client na górze konfiguracji). Szczegóły opisane są tutaj (wrzucam ponieważ dla iOS wygląda to troszkę inaczej niż dla Windows gdzie wystarczy ściągnąć oprogramowanie,m zainstalować i mając zainstalowany już na kliencie certyfikat po prostu się podłączyć. Ale to też jest do zrobienia.

Finalnie (w Windowsie) odpalamy naszego klienta:

i połączenie zostanie utworzone:

Na tego potwierdzenia załączam screen ze swojego połączenia z jak widać przypisanym poprawnie adresem IP z puli:

Koszty

Wcześniej wspomniałem coś o kosztach i metodach rozliczeń tej usługi. Generalnie w celu estymacji jakichkolwiek cen w Azure i zapoznania się z metodami rozliczania polecam kalkulator znajdujący się pod tym linkiem: https://azure.microsoft.com/pl-pl/pricing/calculator/ . Będę go tutaj jeszcze używał.

Dla naszej usługi sprawa kosztów przedstawia się następująco:

Microsoft Azure Estimate
Twoje szacowanie
Service type Custom name Region Description SKU Estimated Cost
VPN Gateway West Europe Typ Bramy VPN Gateway, warstwa Podstawowa sieć VPN, godz. korzystania z bramy: 160, 50 GB, typ bramy VPN Gateway na wyjściu: VPN €8,16
Virtual Network Transfer danych z regionu Europa Zachodnia do regionu Europa Zachodnia: 50 GB €0,84
Support Free level Support €0,00
Monthly Total €9,00
Annual Total €108,03

 

 

 

 

Założyłem 50 GB miesięcznego transferu wychodzącego i tyle samo przychodzącego przy 160 godzinach w miesiącu działania bramy. To 38 zł przy transferze Basic (tutaj jeszcze raz pełny cennik) – 128 połączeń, transfer 100 Mb/s. Czy to dużo czy mało? Nie mnie odpowiadać na to pytanie. To kwestia indywidualnych potrzeb – w przypadku VPN potrzeb związanych z poziomem zapewnienia bezpieczeństwa, ilości połączeń, czasu dostępności połączenia (co także przekłada się na bezpieczeństwo), transferu miesięcznego a także szybkości. Jedno jest pewne. Możliwości dopasowania każdej z usług w tym modelu, także kosztowego dopasowania, są tak ogromne, że moim zdaniem każdy znajdzie optymalny dla siebie sposób.

Podumowanie

Uff udało się. Trochę tego było, prawda? Ale udało nam się skonfigurować naszą bazową usługę dla chmury. Jest to do przeklikania, trzeba tylko poznać strukturę i zależności. Jak widać bezpieczeństwo jest tutaj priorytetem. Aby jeszcze troszkę dołożyć odnośnie naszego słynnego RODO to istnieje możliwość uruchomienia swojej infrastruktury chmurowej w dwóch lokalizacjach w Niemczech. Jest to o tyle istotne, że lokalizacje te posiadają certyfikat ISO/IEC 27018:2014 charakteryzujący się spełnianiem podwyższonych norm z zakresu ochrony danych osobowych. Więcej można przeczytać tutaj. W innym przypadku zawsze można skorzystać z Holandii czy Irlandii. W każdym razie MS w zakresie bezpieczeństwa danych i wymogów RODO udostępnił (i stale rozwija) platformę na której możemy zobaczyć bardzo rozbudowaną dokumentację potwierdzającą zgodność z normami przetwarzania danych. Można tam także zobaczyć przykłady wdrożeń a także (narazie tylko dla o365 ale już wkrótce dla Azure) platformę, dzięki której sami będziemy mogli przeprowadzić audyt swojej chmury pod kątem konkretnych zapisów z RODO. Wszystko dostępne jest tutaj ale to biorąc pod uwagę, że jest oddzielnym i bardzo złożonym tematem czeka w kolejce na liście postów do napisania na blogu.

Zachęcam do testów!

P.S. Jak ktoś chciałby konto testowe bez podawania danych karty zapraszam 😉

WWydarzenia

Najciekawsze wydarzenia – kwiecień 2018

Podziel się

Poniżej kilka najciekawszych wydarzeń na kwiecień. Standardowo trochę się dzieje w branży, warto się gdzieś pojawić bo tematów związanych z IT sporo. A w kolejnych miesiącach szykuje się jeszcze więcej ale o tym niebawem 😉

12-13 kwietnia 2018, Arłamów, Wiosenna konferencja programowa Polskiej Federacji Szpitali

agenda i zapisy na:  http://www.pfsz.org/2018/03/18/wiosenna-konferencja-programowa-pfsz-arlamow-12-04-br/

 

13 kwietnia 2018, Poznań, Kongres Innova Med Management

Zapisy: http://www.ibfgroup.pl/konferencje/fkzioz-innova-med-management-poznan-13-04-2018/o-konferencji.html

24 kwietnia 2018, Katowice, 23 Międzynarodowy Kongres OSOZ

zapisy na: https://osoz.pl/konferencja/szczegoly/1243

 

26 kwietnia 2018, Warszawa, II Kongres Zdrowia Pracodawców RP

zapisy: http://kongreszdrowia.pl/

 

WWydarzenia

Zaległości – materiały z wydarzeń

Podziel się

Mała wyrwa w kalendarzu została podyktowana kilkoma dniami urlopu. Podczas niego , żeby zbyt lekko nie było zjawiłem się jednak na dwóch wydarzeniach – 12 września na “Ochronie zdrowia w obliczu wyzwań XXI w” oraz tydzień później na wydarzeniu inaugurującym cykl konferencji “Roboty zdrowotne i mobilne systemy wspomagające lekarza, pielęgniarkę, aptekarze”.

12 września było tak:

“Dokument elektroniczny – jego istotne cechy i sens powszechnego stosowania w praktyce”

Bardzo dobrze, że konferencja rozpoczęła się od podstaw. Z pewnością te podstawy przydały się większości uczestników, ponieważ przecierali oni niejednokrotnie oczy ze zdumienia. To zrozumiałe – naprawdę duża część branży nie ma wiedzy na temat tego czym w ogólne zagadnienia związane z Elektroniczną Dokumentacją Medyczną są.

“HL7 CDA – standard elektronicznej dokumentacji medycznej w Polsce”

Tutaj kontynuacja wątku ale troszkę bardziej technicznie. O standardach, o tym jak wygląda stan prac nad dokumentami i ich strukturą. Troszkę o platformie Tukan – jest to platforma weryfikacji zgodności systemów IT z profilami IHE i standardami HL7. Ogólnie rzecz biorąc chodzi o konkretne struktury różnego rodzaju dokumentów medycznych w celu zapewnienia tzw. interoperacyjności czyli po prostu spójności i ustandaryzowania dla łatwej wymiany danych pomiędzy różnymi systemami.

“Zdrowie i systemy informacji geograficznej (GIS) – nowoczesne zarządzanie w ochronie zdrowia”

Tutaj długo zastanawiałem się czy takie systemu mogą się przydać w branży około-medycznej..  Na koniec doszedłem do wniosku, że tak. Jest to jakiś potencjał i można wykorzystać tego typu rozwiązania w celu prezentacji różnego rodzaju danych, także związanych z szeroko pojętym zdrowiem. Pewnie i przez szpitale czy inne tego typu podmioty.. Zawsze jednak można na początek zacząć od Google Maps, które udostępnia szereg tożsamych mechanizmów w tym zakresie a jest darmowe 🙂

“Jak przełknąć gorzką pigułkę RODO”

RODO, RODO, RODO.. w przerwie zauważyłem największe zainteresowanie stoiskiem firmy, która o tym mówiła. Spodziewałem się tego. To potwierdza, że tą wiedzę trzeba w środowisku szerzyć i upowszechniać.

“Ochrona zdrowia w obliczu wyzwań NETWORKING & STORAGE”

Prezentacja możliwości jednego z vendorów sieciowych. Na plus dużo wdrożeń w placówkach medycznych. I generalnie fajne rozwiązania ale konkurencja też takie ma 🙂 Temat z pewnością szeroki i go duużo głębszego pochylenia się. Zapisałem to sobie 🙂

“Nowe kanały informacji i automatyzacja komunikacji z pacjentem”

Ogólnie o sposobach komunikacji z pacjentem. Ale z uśmiechem i haryzmą bez marketingu. Duży plus.

“Bezpieczeństwo danych osobowych pacjentów w elektronicznej dokumentacji medycznej”

Jeszcze raz o RODO tym razem pod kątem prawnym dużo bardziej szczegółowo. Niektóre rzeczy jednak się powielały – tutaj troszkę żal do organizatorów.

“Wątpliwości i pytania wynikające z ustawy o informacji w ochronie zdrowia. Podpis elektroniczny. Ciągłość dokumentacji. Współistnienie dokumentacji papierowej i elektronicznej.”

O ile sama prezentacja ciekawa to znów o tym samym.

Całość materiałów z konferencji dostępna jest tutaj . Warto zerknąć.

18 września w Łodzi natomiast tak:

No generalnie impreza komercyjna, nie ma co ukrywać. Sama nazwa już nośna – chyba nawet zbyt. Konferencja podzielona na 2 części – dla farmacji i medycyny. Obecnych mniej osób niż się spodziewałem (mówię o części medycznej bo tylko na niej byłem). Po obejrzeniu wprowadzającego filmu “Osozjanie” szczerze mówiąc nie złapałem klimatu. Nie widziałem o co chodzi, nie uchwyciłem koncepcji totalnie 🙂 Później było troszkę o RODO – merytorycznie. Czyli o legislacji, o karach itp. Później to oczywiście prezentacja różnych na około OSOZowych i innych KamSoftowych aplikacji. Wiadomo, że troszkę tego mają dlatego każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Dużo o systemach w chmurze dla tych najmniejszych jednostek – to chyba dobrze, bo nieuchronnie idzie to w tę stronę. Materiałów nie otrzymałem.

 

RRODO

Chmura w praktyce część 2 – bezpieczeństwo danych w chmurze (na przykładzie SQL databases w Azure)

Podziel się

 

We wpisie

Co to jest chmura i czy może nam się przydać?

jako jeden ze sposobów wykorzystania chmury w naszym środowisku informatycznym podałem wykorzystanie jej dość szeroko pojętej funkcjonalności nazwanej “baza danych”. Wpis ten jednak nie będzie roztrząsał rodzajów tego typu mechanizmów w poszczególnych typach chmury czy mechanizmów rozliczania. Uznajmy, że tego typu aspekty są do przedyskutowania na konkretnym przykładzie biznesowym. Tym wpisem chciałem zwrócić uwagę na bezpieczeństwo danych przechowywanych w mechanizmach chmurowych na przykładzie bazy danych. Wiadomo, rozwiązań chmurowych jest wiele i generalnie dostawcy radzą sobie z aspektami bezpieczeństwa na różne sposoby.

Na co warto zwrócić uwagę z punktu widzenia administratora danych osobowych i/lub pracowników działu IT w placówce medycznej?

Przepisy RODO regulują i dopuszczają powierzenie danych osobowych podmiotom trzecim, także w kontekście uwarunkowań formalno-prawnych przetwarzanie danych placówki ochrony zdrowia w chmurze nie jest wykluczone. Komisja Europejska w motywie 81 preambuły RODO wskazuje na konieczność korzystania wyłącznie z usług takich podmiotów przetwarzających, które zapewniają wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych w szczególności jeżeli chodzi o wiedzę fachową, wiarygodność i zasoby, odpowiadających wymaganiom bezpieczeństwa przetwarzania, w tym wymaganiom określonym przez RODO.

Najlepszą wskazówką w szukaniu odpowiedniego usługodawcy usług chmurowych (także zgodnie z zaleceniami CZIOZ) mogą być międzynarodowe standardy postępowania z danymi osobowymi a zatem normy takie jak ISO/IEC 27001, ISO/IEC 27002, ISO/IEC 22301 oraz normy „branżowe” np. ISO 13606-1, ISO 13606-4.

Warto zwrócić też uwagę na normę ISO/IEC 27018, która nakłada następujące wymagania względem dostawców rozwiązań chmurowych:

  • Dane osobowe mogą być przetwarzane tylko i wyłącznie za wyrażeniem zgody przez klienta oraz wyłącznie do celów nieosobistych, oprócz sytuacji wyrażenia zgody przez klienta na tego rodzaju działanie.
  •  Należy zdefiniować procesy określające: zwrot, przekazanie, zniszczenie danych osobowych.
  •  Przed zakończeniem umowy należy ujawnić wszelkie podzlecenia usług przetwarzania oraz wszystkie kraje, w których występuje przetwarzanie danych.
  • Każdego rodzaju naruszenie ochrony danych należy udokumentować – łącznie z ustalonymi krokami rozwiązywania problemów i możliwymi następstwami.
  • Naruszenie ochrony danych należy niezwłocznie zgłosić klientowi
  • Należy wspierać klientów w zakresie postrzegania swoich praw: klientom, których dane przetwarzane są w chmurze należy oferować narzędzia, pozwalające by końcowi użytkownicy mogli uzyskać dostęp do swoich danych osobowych, w celu ich zmiany, usunięcia lub korekcji.
  • Przekazanie danych osobowych organom ścigania może nastąpić tylko i wyłącznie w przypadku istnienia prawnych zobowiązań w tym zakresie. Należy poinformować klienta, objętego takim postępowaniem, o ile informacja ta nie została utajniona.
  • Oferowane usługi „danych w chmurze” należy poddać regularnym kontrolom przez osoby trzecie.

Praktyka

Normy można sprawdzić i to istotne. Warto jednak wiedzieć jak to wygląda w praktyce. Aby od tego zacząć umieszczam poniżej do obejrzenia krótki filmik Microsoftu o tym w jaki sposób wygląda fizyczne i proceduralne zabezpieczenie do centrów danych będących częścią platformy Azure. Czy w szpitalu też tak macie? 🙂

Z ciekawostek – trwają ostre przygotowania do uruchomienia w Polsce platformy Azure Stack ( https://itreseller.com.pl/wspolna-oferta-microsoft-i-beyond-pl-w-oparciu-o-azure-stack-polscy-klienci-z-mozliwoscia-przetwarzania-danych-w-chmurze-z-lokalnego-polskiego-centrum-danych/ ). W centrum danych Beyond w Poznaniu powstanie zatem nasza “lokalna” platforma Azure`owa – gdyby ktoś się uparł na trzymanie danych u nas w kraju to idealne rozwiązanie. Ja jednak takiej potrzeby nie widzę, chociaż chętnie zmigruję kogoś do PL 🙂

Dlaczego Azure?

Działam na platformie Azure po pierwsze dlatego, że ją znam i wiem w jaki sposób wykorzystać niezliczone funkcjonalności do spełnienia naszych wymagań biznesowych w szeroko pojętym świecie medycyny. Po drugie dlatego, że bogactwo funkcjonalności i tempo rozwoju platformy jest ogromne. Świadczą o tym chociażby funkcjonalności, które poniżej zaprezentuję – jeszcze niedawno ich po prostu nie było. Po trzecie dlatego, że uważam, że to jest dobry wybór. I wcale nie oznacza to, że ograniczam się w swoich rozważaniach z klientami tylko do tej platformy. Znam wiele rozwiązań (OVH, Aruba Cloud, 3s DataCenter, Infomex DC) i w większym lub mniejszym stopniu z nich korzystam. Biorąc jednak pod uwagę funkcjonalności typowo usługowe – zwłaszcza mechanizmy PaaS Azure i AWS przodują i z pewnością będą.

Meritum

Wracając jednak do tematu. Jedną z przynajmniej kilku możliwości utworzenia bazy danych w Azure jest skorzystanie z usługi SQL database. Utwórzmy zatem nową instancję. W “Select source” wybrałem “Sample” – aby jakieś dane już były. Załóżmy, że to nasza baza pacjentów (a, że w tym przykładzie dane osobowe są to dobry przykład).

Po utworzeniu bazy możemy wejść w jej Dashboard:

Pragnę skupić się na następujących aspektach:

  • Set server firewall
  • Auditing and Threat Detection
  • Vulnerability Assesment
  • Data discovery and classifications
  • Dynamic Data Masking
  • Transparent data encryption.

Set server firewall – prosta funkcjonalność pozwalająca ustalić sobie zasady dostępu do bazy danych. W ustawieniach defaultowych mając server name (his1.database.windows.net) oraz użytkownika i hasło z bazą się po prostu połączymy. Można to okroić – do konkretnych adresów IP lub do konkretnych sieci wirtualnych. W tym wypadku prosta droga do skorzystania z mechanizmów opisanych we wpisie:

Chmura w praktyce – część 1 – VPN

Auditing and Threat Detection

Opcja inspekcji i wykrywania zagrożeń może zostać uruchomiona na poziomie pojedynczej instancji bazy danych lub na poziomie całego serwera. Domyślnie opcja Server-level jest wyłączona zarówno dla audytowania jak i wykrywania zagrożeń. Przy uruchamianiu tej opcji można podać także adres e-mail, na który będą przychodzić powiadomienia z alertami. Możemy wybrać tez wybrane zagrożenia, które mają być monitorowane.

Aha.. oto tabele w naszej bazie danych. Jak wcześniej wspomniałem to przykładowa baza, wypełniona danymi.

Po konfiguracji możemy sobie wyklinać pierwszy raport. Zawiera on wszystkie monitorowane przez nas aktywności wraz ze szczegółami – czyli. np który użytkownik jaką instrukcję lub operację na bazie danych wykonał lub chciał wykonać, z jakiego adresu ip itp. Dane możemy dowolnie filtrować a w przypadku gdy chcemy skorzystać z tych danych możemy podłączyć się do mechanizmu poprzez REST API.

Vulnerability Assesment

Ocena luk w zabezpieczeniach czy jak kto woli po prostu ocena podatności pozwala na automatyczny skan konfiguracji serwera bazy danych oraz danych zawartych w bazie. Wynikiem takiego skanowania jest rozbudowany raport zabezpieczeń bazy danych w następujących obszarach:

  • inspekcja i rejestrowanie
  • uwierzytelnianie i autoryzacja
  • zmniejszenie obszaru powierzchni
  • ochrona danych.

Jak widać na zrzucie powyżej mamy wyszczególnione wszystkie zadeklarowane i przeprowadzone kontrole oraz finalny status ich wykonania a także podsumowanie ryzyk wg. statusów (wysokie, niskie średnie). Szczegółowy raport rodzaju sprawdzanego zabezpieczenia, jego kategorii, instancji której dotyczy pozwala przyjrzeć się dokładnie wszystkim obszarom ryzyka. Mało tego – klikając na dane ryzyko otrzymujemy szczegółowy opis problemu a także zalecenie jego rozwiązania. Dla naszej bazy na przykład mamy informację, że niektóre kolumny w tabelach mogą zwierać dane wrażliwe (w rozumieniu Azure – mogą to być zatem dane osobowe lub inne). Dzięki temu możemy zareagować dokładając należytej staranności w opiece nad swoimi danymi. W opisanym przypadku w celu skorygowania tego problemu zostaniemy przeniesieni do Dynamic Data Masking, którą opisałem poniżej.

Data discovery and classifications

Kolejnym obszarem do analizy pod kątem bezpieczeństwa naszych danych w bazie jest mechanizm odnajdowania i klasyfikacji danych. Jest to narzędzie pozwalające nam na oznaczenie wszystkich kolumn w tabelach typem informacji która jest w danej kolumnie zawarta (np. Contact Info, Name, CreditCard) oraz nadania etykiet poufności. Dostępne na ten moment etykiety to:

Dodatkowo system sam rozpoznaje nam według swoich algorytmów typy danych i daje propozycje konfiguracji, którą możemy zaakceptować w całości lub częściowo wykorzystać. W razie konieczności system podpowiada nam także zalecenia do wykonania dla skonfigurowanej klasyfikacji danych.

Po zapisaniu klasyfikacji otrzymujemy rozkład przydzielonych etykiet oraz rozkład typu informacji w naszej bazie danych w przystępnej, graficznej formie. Raport ten możemy wyeksportować do Excela i dołączyć do swojej dokumentacji związanej z RODO.

Dynamic Data Masking

W skrócie dynamiczne maskowanie danych pomaga zapobiegać nieautoryzowanemu dostępowi do poufnych danych, umożliwiając klientom określenie, jak wiele wrażliwych danych ma się ujawnić przy minimalnym wpływie na warstwę aplikacji. Funkcja ta pozwala przykładowo wyświetlenie tylko części danych osobowych w recepcji placówki. W celu weryfikacji rozmówcy telefonicznego w systemie osobie obsługującej zgłoszenie mogą pojawić się wybrane dane osoby dzwoniącej – np. nazwisko, miejscowość zamieszkania oraz pierwsza i trzy ostatnie cyfry numeru PESEL. Myślę, że biznesowych zastosowań tej funkcjonalności w obliczu RODO czy po prostu mając świadomość wrażliwości tego typu danych (także proceduralną) można znaleźć wiele.

Transparent data encryption

Funkcjonalność ta wykonuje w czasie rzeczywistym szyfrowanie i deszyfrowanie bazy danych, powiązanych kopii zapasowych i plików dziennika transakcji bez konieczności wprowadzania zmian w aplikacji. Do realizacji tego zadania możemy wykorzystać zdefiniowane samodzielnie klucze znajdujące się w Key Picker. Dzięki wykorzystaniu tego mechanizmy mamy pewność, że wszystkie aplikacje i sposoby komunikowania się z naszą bazą danych otrzymują i wysyłają do niej dane zaszyfrowane.


Podsumowanie

Mam nadzieję, że opisane powyżej możliwości konfiguracji i dostosowania bazy danych do swoich restrykcyjnych potrzeb odnośnie przetwarzania danych rzucą nowe światło na ten temat. Zaznaczam, że wzięta na tapetę została tutaj tylko jedna z funkcjonalności – baza danych. Mechanizmów tych, dla różnych typów usług jest dużo więcej i postaram się o nich sukcesywnie pisać. Gdyby ktoś chciał poklikać sobie na żywo zapraszam do kontaktu – udostępnię subskrypcje testową bez konieczności podawania namiarów na swoją kartę kredytową 😉

RRODO

Nowe wytyczne CSIOZ

  • byadmin
  • 9 października 2017
Podziel się

Na stronie CSIOZ pojawił się nowy dokument: “Rekomendacje CSIOZ w zakresie bezpieczeństwa oraz rozwiązań technologicznych stosowanych podczas przetwarzania dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej”. Otrzymałem tym samym informacje, że “Wytyczne, zasady i rekomendacje dla usługodawców w zakresie budowy i stosowania systemu bezpiecznego przetwarzania elektronicznej dokumentacji medycznej”  (ostatnia aktualizacja marzec 2017) są nieaktualne. O tyle dobrze się składa, że miałem brać się za analizę i pod tym kątem ustawiać wpisy na blogu. Teraz będzie to miało miejsce dla najnowszego dokumentu, który jest już zrobiony z myślą o RODO, także można przewidywać, że będzie aktualny dłużej niż jego poprzednicy.

 

Dokument i załączniki znajdziecie na stronie: https://www.csioz.gov.pl/edm/

 

CChmura

Co to jest chmura i czy może nam się przydać?

  • byadmin
  • 6 października 2017
Podziel się

Czas powolutku zmierzać w stronę także postów czysto technicznych. Jeszcze na spokojnie ale do tego zmierzamy, żeby sobie przetestować różne rozwiązania itp. Żeby jednak zacząć ustalmy najpierw pewne rzeczy na najwyższym poziomie abstrakcji. No to jedziemy.

Zgodnie z definicją Wikipedii  Chmura obliczeniowa to model przetwarzania danych oparty na użytkowaniu usług dostarczonych przez usługodawcę. Czyli co tak właściwie ? To po prostu różnego rodzaju usługi IT z których użytkownik może korzystać na różnym stopniu złożoności, zależnie od tego jakiego sposobu potrzebuje i chce. To generalnie nie żadna innowacja, marketingowo od kilku lat stało to się hitem. Usługi tego typu są wygodne dla klienta bo bardzo elastyczne – możemy dopasowywać sobie pakiety, parametry i jesteśmy za to najczęściej elastycznie rozliczani. Ze względu na wspomnianą złożoność chmurę możemy podzielić na różnego rodzaju modele:

  • SaaS (Software as a Service czyli aplikacja jako usługa) – najlepiej chyba będzie na przykładzie. Używacie może usługi Googla do poczty (Gmail)?Albo macie pocztę na nazwa.pl, na Onecie gdziekolwiek? A może dostęp do oprogramowania Waszej placówki macie “przez Internet” – z poziomu jakiejś ogólnodostępnej strony www? To jest właśnie ten model chmury. Nie interesuje Was warstwa serwerowa, oprogramowanie wirtualizacyjne i milion innych rzeczy na którym jest zainstalowane to oprogramowanie. Nie przejmujecie się tym, żeby to zawsze działało, przezroczyste są dla Was kopie zapasowe. Po prostu ma działać aplikacja a Wy z niej korzystacie.
  • PaaS (Platform as a Service czyli platforma jako usługa) – no tutaj już będzie bardziej informatycznie jeżeli ktoś nie ma za wiele wspólnego z IT 🙂 Platforma to środowisko troszkę niższego poziomu. Na platformie możemy tworzyć bazy danych do obsługi jakiejś aplikacji, dyski do przechowywania danych, możemy łączyć naszych użytkowników z Active Directory nie posiadając serwera AD, korzystać z różnego rodzaju platform integrujących oprogramowanie. Platforma daje też możliwości udostępniania środowisk programistycznych do budowy jakiś aplikacji. Rynek tak prężnie się rozwija, że w tym modelu zaczynają być już budowane ogromne aplikacje do zarządzania przedsiębiorstwem – tzw. systemy ERP. Także generalnie – wszystko zmierza w tym kierunku 🙂
  • IaaS (Infrastructure as a Service – infrastruktura jako usługa) – tutaj schodzimy na jeszcze niższy poziom. Możemy na przykład tworzyć maszyny wirtualne dla różnych usług – na przykład na swój serwer oprogramowania MMedica, KS-PPS, możemy chcieć mieć naszą usługę Active Directory nie na swoim serwerze w placówce tylko u sprawdzonego dostawcy .Po co nam to? Po to, żeby cały czas nie przejmować się najniższym poziomem – czyli sprzętem oraz systemami operacyjnymi. Nie musimy kupować serwera i zastanawiać się co zrobimy jak on nie działa. Po prostu płacimy miesięcznie za usługę i mamy swoją bazę czy system operacyjny którym zarządzamy. To po prostu wygodne i cały czas nie trzeba inwestować w sprzęt i kompetencje w zarządzanie na tym poziomie. A gdy brakuje nam jakiś zasobów – na przykład chcemy wdrożyć w placówce VoIP (czyli w skrócie rozmowy telefoniczne “przez Internet” – temat ten będzie rozwijany) nie musimy kupować do tego celu drogiego serwera. Wystarczy, że u naszego dostawcy chmury podamy odpowiednie parametry maszyny i w kilka chwil serwer jest nasz.

Rys. Rodzaje chmury obliczeniowej (źródło: Wikipedia)

Dobrze. Zejdźmy teraz na ziemię z tej chmury. Postaram się przedstawić kilka zastosowań chmury obliczeniowej w naszej codziennej pracy. Inspirowałem się w tych zastosowaniach artykułem mojego mentora w kwestii chmur – https://chmurowisko.pl/ , chociaż obciąłem je do takich, które mogą Was zainteresować. Na Chmurowisku znajdziecie w każdym razie solidną porcję wiedzy na ten temat, chociaż nie ukrywam, że u mnie także ten temat będzie się przewijał. Bo po prostu teraz chmury się używa 🙂

  1. Dysk w chmurze

Każdy chyba słyszał o DropBox, Google Drive? To nic innego jak wirtualne dyski w chmurze. W kontekście naszych placówek (nie tylko zresztą przy tym punkcie) z pewnością pojawi się pytanie – czy to bezpieczne, co z danymi medycznymi, RODO itp.? Na ten moment się tym nie przejmujcie – do tego wrócimy. Na razie poznajmy możliwości tego typu rozwiązań.

2. Backup i archiwizacja danych

Backup wszystkiego. Od pojedynczego komputera na Windowsie czy Linuxie ( Backblaze, Mozy by EMC, Arq, Carbonite) poprzez backupy baz danych czy maszyn wirtualnych ( Amazon Storage Gateway, Zerto, Ctera, Carbonite, Veeam Cloud Connect, NetApp SteelStore).

3. Odtwarzanie danych po awarii

Tak, wcale nie trzeba mieć skomplikowanych mechanizmów wirtualizacyjnych u siebie w placówce. Usługi tego typu polegają mniej więcej na tym, że w przypadku awarii np. naszego serwera odpalamy sobie nasze środowisko, czy aplikację w chmurze. Przykłady: Azure Site Recovery, Double Take oraz CloudEndure .

4.  Bazy danych

Wspominałem o tym wyżej. Dzięki usłudze chmurowej możemy skupić się na danych w bazie, jej strukturze i obróbce – nie musimy przejmować się mechanizmami replikacji czy kwestiami wydajnościowymi. Po prostu łączymy się ze swoją bazą i robimy co chcemy. Można zerknąć tutaj: Amazon RDS, Microsoft Azure SQL, Salesforce Database.com .

5. Poczta elektroniczna

To chyba komentarza nie wymaga. Zresztą, opisałem wcześniej – Office 365, Google Works, Amazon WorkMail

6. Narzędzia biurowe

Znowu trzeba kupić Office na jakiś komputer bo lekarz potrzebuje Excela nie wiadomo do czego? Nie trzeba 🙂 Można skorzystać z chmury, wyjdzie pewnie taniej a jak już oprogramowanie potrzebne nie będzie to można z niego po prostu zrezygnować. Wygoda użytkowania, elastyczność i optymalizacja kosztów. To cała chmura.

7. Komunikacja

Usługi telefoni, chat firmowy, wideokonferencje z pacjentami.. Nie trzeba do tego kupować dedykowanych urządzeń typu centrale telefoniczne, bramki VoIP, mostki telekonferencyjne. Można skorzystać z usług typu 3cx, Salesforce Chatter, Slack, Sqwiggle, Hipchat i mieć wszystko. Sam wdrażam klientom tego typu rozwiązania (nie tylko w branży  medycznej) i to naprawdę dobre rozwiązanie. I z pewnością tańsze.

8. Strony www

Od prostych Landing Pages do skomplikowanych stron z bajerami dla pacjentów. To wszystko można sobie po prostu wyklikać. Gdzie? Na przykład tutaj: LeadPages, Launch Effect, LaunchRock

9. Bezpieczeństwo – systemy SIEM, firewalle, rozbudowane zarządzanie DNS, antywirus, ochrona przed atakami typu DDoS

Przed wyzwaniem RODO to ciekawe rzeczy, którym warto się przyjrzeć. CloudFlare, F5, Barracuda, Citrix, Scuri .

9. Monitoring infrastruktury

Ciągnąc temat  bezpieczeństwa pewnie w mniejszym czy większym stopniu każda placówka monitoruje (lub chciałaby) swoje systemy i infrastrukturę. Czy to switche, czy komputery użytkowników, serwery. To przydatna wiedza i jest porządek gdy jest zebrana w jednym miejscu. Ja często lokalnie używam Nagiosa. Ale są też systemy chmurowe. Np.: New Relic, Server Density, Librato .

10. VDI

Czyli wirtualne pulpity w chmurze. A to akurat jedna z moich ulubionych i jeszcze niezbyt rozpowszechnionych zastosowań. Centralne zarządzanie końcówkami użytkowników, zapewnione mechanizmy bezpieczeństwa i wydajność. Super sprawa i naprawdę bardzo się rozwinęła w ostatnim czasie. Ten temat rozwinę jeszcze z pewnością nie raz. Do poczytania: Horizon, Citrix .

11. Obsługa użytkowników

Ja zawszę traktuję użytkowników końcowych jak klientów działu IT. Przy takim podejściu wszyscy są zadowoleni a praca zawsze jest sprawna i ułożona. Można sobie pomóc w chmurze: SalesForce Service Cloud, HelpScout, Groove, FreshDesk , dlaczego nie?

12. Autoryzacja użytkowników

Usługa AD w chmurze, synchronizacja danych pomiędzy różnymi aplikacjami i wszędzie jeden login a u nas żadnego serwera? To możliwe dzięki JumpCloud i OneLogin .

Najlepsze jest to, że te zastosowania można by mnożyć i mnożyć.. Zatrzymajmy się jednak tutaj, chociaż jeżeli macie ciekawe pomysły na wykorzystanie chmury to chętnie się o nich dowiem.

Zakładam, że do tej pory większość z Was kojarzyła chmurę z aplikacją do zarządzania przychodnią i w tym kontekście zastanawialiście się jak to jest i , że na pewno jest to niebezpieczne. Moim zadaniem było zmienić ten obraz i pokazać, że w swoich placówkach pewnie często z chmury korzystacie chociaż nawet o tym nie wiecie. Nie ma co się jej bać. Kwestia RODO też jest do ogarnięcia ale tak jak wspominałem wcześniej to temat na oddzielny wątek i na tym też się skupię. Żeby było jasne – nie chcę też tutaj na siłę nikogo namawiać. Nie byłoby to zresztą do końca zgodne z moim biznesem, ponieważ zajmuję się wdrożeniami najróżniejszych systemów – także niechmurowych. Chciałem tylko pokazać możliwości i trochę rozjaśnić temat.